Endonezya Ekonomisi

Endonezya, uzun süreli bir sömürge ve bağımsızlık mücadelesi dönemi, ayrıca altyapı ve sermaye yetersizliği nedeniyle 1960’lı yıllarda dünyanın en fakir ülkeleri arasında yer almıştır.

Devlet Başkanı Suharto dönemindeki 5 yıllık ekonomik kalkınma programları ile ekonomide belli bir gelişme kaydedilmiş, 1996 yılında kişi başına 1150 Dolar gelire ulaşılmış ve orta gelirli ülkeler grubuna girmiştir.

Ancak 1997 mali krizinden bölgede en olumsuz etkilenen ülke Endonezya olmuştur. 1998 yılında ekonomi %13 düzeyinde küçülmüştür. Endonezya ekonomisi 2002 yılından itibaren düzelme sürecine girmiş ve 2004 yılında iktidara gelen Devlet Başkanı Yudhoyono hükümetinin aldığı tedbirlerle son 4 yılda ortalama % 6 büyüme oranı yakalanmıştır.

2007 yılında 439 milyar Dolarlık Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYİH) ile Endonezya dünyanın 20. en büyük ekonomisi olmuştur.

2012 yılında ise 878 milyar Dolarlık GSYİH ile 3.537 Dolarlık bir kişi başına gelir seviyesine ulaşmıştır.

2014 yılında GSYİH, Dolar bazında 892 milyar Dolar olarak gerçekleşmiştir. Ülke ekonomisi, 2015 yılında % 4.79'lık bir büyüme yakalamıştır.

Gayri Safi Milli Hasıla’nın Sektörlere Göre Dağılımı: Tarım : % 14.3 Sanayi : % 46.9 Hizmetler : % 38,8 şeklindedir.

2015 yılı işsizlik oranı resmi olarak % 6,1 civarındadır. Ancak gerçek rakamın kısmi işsizlikle birlikte % 30’lara vardığı tahmin edilmektedir.

Endonezya’nın 2015 yılı ihracatı 150 milyar Dolar, ithalatı 142 milyar Dolar olmuş ve son 4 yıldır ilk kez dış ticaret fazlası verilmiştir. Öte yandan, dış ticaret hacmi son 5 yılın en düşük seviyesindedir.

2015 yılında Gayri Safi Yurtiçi Hasılada (GSYİH) yavaşlama gözlenmiş, 2009 yılından bu yana en düşük düzey olan %4,8’lik büyüme hızı kaydedilmiştir.

Endonezya yönetimi, Endonezya’nın ekonomik görünümünü iyileştirmek amacıyla, ekonomide hukuki belirsizliklerin giderilmesine ve başta altyapı olmak üzere doğrudan yabancı yatırım çekilmesine yönelik Eylül 2015-Ağustos 2016 döneminde 13 adet ekonomik liberalleşme paketi açıklamıştır.

2016 yılı rakamlarına göre; ihracatı 145 milyar Dolar, ithalatı 135 milyar Dolardır.

G20 üyesi Endonezya, Güneydoğu Asya’nın en büyük ekonomisine ve nüfusuna sahiptir. Endonezya ekonomisi 2000-2015 döneminde ortalama %5 oranında büyümüştür. Büyüme hızının korunması halinde Endonezya’nın 2030 yılına kadar dünya ekonomileri arasında ilk 10 sıraya girmesi öngörülmektedir.

Endonezya’nın ekonomisi önemli derecede petrol, doğal gaz ve hammadde ihracatına dayanmaktadır. Bununla birlikte, halkın büyük çoğunluğunun geçim kaynağı tarım, hayvancılık ve balıkçılıktır.

Endonezya’nın başlıca ihracat malları petrol ve sıvı doğal gaz, hayvansal ve bitkisel yağlar, kauçuk, elektrikli cihazlar, maden cevherleri, makine, kağıt ve hazır giyim ürünleridir.

Temel ithalat kalemleri, petrol, makinalar, elektrikli cihazlar, demir-çelik, aşıtlar ve yedek parçaları, plastik eşya ve kimya ürünleridir.

Endonezya’nın ihracatında başlıca ülkeler sırasıyla Çin, ABD Japonya, Singapur, Hindistan, Malezya ve G.Kore’dir.

İthalatında ise; Çin, Singapur, Japonya Tayland, ABD, Malezya ve G.Kore ilk sıralarda yer almaktadır.

Endonezya dünyanın en büyük Hindistan cevizi üreticisi, ikinci en büyük palmiye yağı üreticisi, üçüncü en büyük kakao, dördüncü en büyük kahve, beşinci en büyük tütün ve çay üreticisidir. Kauçuk ve baharat üretimi de önemli ölçüdedir.

Ormancılık Endonezya’nın önemli bir döviz kaynağıdır. Güneydoğu Asya’nın orman açısından en zengin ülkesidir. Endonezya’nın maden kaynakları da oldukça zengindir. Dünyanın en büyük kalay üreticilerinden biridir.

Boksit, bakır, nikel, altın ve gümüş çıkarılan diğer önemli madenlerdir. Kömür madenlerinin işletilmesinde de son yıllarda büyüme yaşanmıştır. Dünyanın en büyük kömür ihracatçısıdır. Endonezya ayrıca, sıvılaştırılmış doğalgaz ihracatında 5. sırada gelmektedir. Son yıllarda düşen emtia fiyatları Endonezya ekonomisini olumsuz etkilemiştir.

Tekstil ve hazır giyim sanayii ihracatta önemli yer tutmaktadır. Tekstil ürünlerinin üçte biri ihraç edilmektedir. Son yıllarda makro ekonomik alanlarda gösterilen başarıya rağmen, Endonezya’nın işsizlik, yoksulluk, yolsuzluk, altyapı yetersizliği gibi ciddi sorunları halen mevcuttur. İstihdamın yüzde 50`den fazlası kayıt dışı ekonomik sektörlerde sağlanmaktadır.

Endonezya’nın ekonomik görünümünü altyapı yatırımına duyulan ihtiyaç, büyüyen ortak gelirli tüketici tabanı ve yoksullukla mücadele şekillendirmektedir.

GSYİH

868 milyar Dolar (dünyada 16. sırada)

(%37,7 Sanayi, %53,8 Hizmetler, % 8,5 Tarım)

GSYİH Büyüme Hızı (%)

4,8 (2015)

Kişi Başı GSYİH

3.530 Dolar (2014), 3.377 Dolar (2015)

Enflasyon (%)

3,35 (2015), 8,36 (2014)

İşsizlik (%)

6,2 (2015), 5,9 (2014)

Yurtdışındaki İşçi Sayısı

6 milyon (2014)

Yoksulluk Oranı

Nüfusun %11,1’i (28 milyon kişi)

Toplam Döviz Rezervi

100,7 milyar Dolar (2015)

Toplam İhracat

150,25 milyar Dolar (2015)

Toplam İthalat

142,74 milyar Dolar (2015)

Para birimi

1 ABD Doları = 13,319 Rupi (Mart 2017)